Data dodania: 2017-06-19
SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI
W dniu 25 maja 2017 roku odbyła się we Wrocławiu Ogólnopolska Konferencja Naukowa Polskiego Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej pt. „KLINICZNO - NEUROFIZJOLOGICZNE ASPEKTY SNU W ŚWIETLE WSPÓŁCZESNYCH BADAŃ” pod Patronatem Komitetu Nauk Neurologicznych PAN i Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu prof. dr hab. Marka Ziętka.
Ta interdyscyplinarna Konferencja została zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Neurofizjologii Klinicznej, Zespół Neurofizjologii Klinicznej Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk, Katedrę i Klinikę Neurologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Katedrę i Klinikę Pulmonologii i Nowotworów Płuc Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Konferencja odbyła się w dniu 25. rocznicy utworzenia Wydziału Lekarskiego Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, do którego należą obie Katedry i Kliniki będące współorganizatorami Konferencji, tj. Katedra i Klinika Neurologii oraz Katedra i Klinika Pulmonologii i Nowotworów Płuc. Dodatkowo Katedra i Klinika Pulmonologii i Nowotworów Płuc Konferencją tą uczciła 30-lecie oddechowej medycyny snu w Polsce, ponieważ w Pracowni Polisomnografii w tej Klinice od 1987 roku prowadzona jest zarówno diagnostyka zaburzeń oddechowych w czasie snu, jak i ich leczenie.
Wykłady przedstawili eksperci w tej nowej dziedzinie medycyny, jaką jest somnologia, specjaliści z zakresu neurologii, psychiatrii, neurochirurgii, neurologii dziecięcej, pulmonologii i medycyny snu.
Konferencja zgromadziła około stuosobowe grono słuchaczy, w tym przedstawicieli licznych ośrodków polisomnograficznych w Polsce.
Oficjalnego otwarcia Konferencji dokonał JM Prorektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, prof. dr hab. Romuald Zdrojowy.
We wprowadzeniu do Konferencji prof. nadzw. dr hab. Maria Ejma zwróciła uwagę, że medycyna stosunkowo niedawno odkryła ogromne znaczenie snu dla zdrowia. Pierwsza naukowa konferencja poświęcona zagadnieniom snu odbyła się w Stanach Zjednoczonych w 1961 roku, a od tego czasu zakres badań naukowych nad snem znacznie się rozszerzył. Obecnie medycyna snu dotyczy większości specjalności medycznych i wielu problemów zdrowia publicznego. Zaburzenia snu mogą stanowić podstawowy objaw wielu chorób układu nerwowego, oddechowego, krążeniowego, wydzielania wewnętrznego, zaburzeń metabolicznych i innych, zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.
Pierwszą sesję otworzył prof. dr hab. Ryszard Podemski, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Następnie dr n. med. Michał Skalski, z Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przedstawił wykład na temat fizjologii snu, w którym podkreślił ważną rolę biologiczną snu i znaczenie rytmów snu i czuwania, w tym okołodobowego i wewnątrzdobowego. Następnie wystąpił wykładowca z Kanady, pulmonolog i specjalista medycyny snu, z University of Saskatchewan, w Saskatoon, prof. dr med. Robert Skomro, który zapoznał słuchaczy z aktualnymi wytycznymi American Academy of Sleep Medicine dotyczącymi zasad rozpoznawania snu i jego stadiów. W wykładzie zamieścił wiele cennych uwag praktycznych, dotyczących prawidłowej analizy zapisu polisomnograficznego. Neurofizjologiczne metody badania senności omówił dr hab. med. Adam Wichniak z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, obecnie Sekretarz Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem. Podkreślił, że przed przystąpieniem do przeprowadzenia badań obiektywnych, takich jak test wielokrotnej latencji snu (MSLT) lub test utrzymania stanu czuwania (MWT), w diagnostyce senności należy uwzględnić najpierw czynniki behawioralne, czynniki zależne od stanu psychicznego, ogólny stan zdrowia, przyjmowane leki i substancje psychoaktywne oraz możliwość występowania pierwotnych zaburzeń snu. W drugim swoim wykładzie dr n. med. Michał Skalski omówił dyssomnie, tj. endogenne zaburzenia snu, egzogenne zaburzenia snu oraz zaburzenia rytmu snu i czuwania, oraz przedstawił najnowszą klasyfikację zaburzeń snu, DSM-V z 2016 roku.
Po przerwie ponownie wystąpił prof. dr med. Robert Skomro i szczegółowo omówił zespół zaburzeń zachowania w czasie snu REM, zwracając uwagę, że obecnie na całym świecie trwają badania nad sposobami leczenia tego często współistniejącego z chorobą Parkinsona schorzenia, prowadzone pod kierunkiem dr Carlosa Schencka z Minnesota Regional Sleep Disorders Center w Minneapolis. Tematem wykładu dr n. med. Piotra Januszko z Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego były parasomnie snu non-REM, w tym zwłaszcza lęki nocne – dotyczące aż 2,3-2,5% osób dorosłych – oraz somnambulizm. Problemy diagnostyki i leczenia narkolepsji omówił dr n. med. Tadeusz Piotrowski z Katedry i Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zwracając m.in. uwagę na znacznie częstsze występowanie tego schorzenia w Azji (np. w Japonii z częstością 1/600 mieszkańców) niż w Europie (ok. 1/4000). Dr hab. med. Marcin Żarowski z Katedry i Kliniki Neurologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu przedstawił wybrane zaburzenia snu u dzieci i młodzieży, w tym upojenie przysenne, lęki nocne, jaktacje i somnambulizm. Podkreślił przy tym niekorzystny wpływ nadmiaru światła na zaburzenia snu u dzieci oraz na dużą zawartość zakłócającej sen kofeiny w niektórych popularnych wśród dzieci napojach.
W sesji trzeciej prof. nadzw. dr hab. med. Anna Brzecka, z Katedry i Kliniki Pulmonologii i Nowotworów Płuc Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu podała przykłady polisomnograficzne najczęstszych zaburzeń oddechowych podczas snu, występujących w przebiegu chorób nerwowo-mięśniowych i padaczki oraz u chorych po udarze mózgu, podkreślając przy tym, że zespół obturacyjnego bezdechu śródsennego jest ważnym czynnikiem ryzyka udaru. Prof. dr hab. Jerzy Leszek z Katedry i Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu przedstawił zaburzenia snu w chorobie Alzheimera oraz wyniki najnowszych badań wskazujących na rolę układu glimfatycznego oraz nowo odkrytych typów oreksyny w powstawaniu tych zaburzeń. Dr n. med. Marlena Hupało z Pracowni Wideometrii Oddziału Klinicznego Neurochirurgii i Onkologii CUN Uniwersytetu Medycznego w Łodzi przedstawiła fragmenty długoterminowych – tj. trwających trzy doby – zapisów wideo-EEG, przydatnych w diagnostyce różnicowej zaburzeń ruchowych związanych ze snem, w tym ilustrujących mioklonie twarzowo-żuchwowe i okresowe ruchy kończyn dolnych. Dr n. med. Jakub Antczak z Kliniki Neurologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przedstawił perspektywy zastosowania przezczaszkowej stymulacji magnetycznej w zaburzeniach snu. Zwieńczeniem Konferencji był wykład przygotowany przez prof. nadzw. dr hab. med. Marię Ejmę i dr n. med. Martę Waliszewską-Prosół z Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, główne Organizatorki Konferencji. Badanie potencjałów wywołanych we śnie jest niezwykle trudnym metodologicznie badaniem, które może się okazać ważną metodą obrazowania zmian zachodzących podczas snu w zdrowiu i w chorobie.
W czasie Konferencji nie wyczerpano wszystkich zagadnień związanych z klinicznymi i neurofizjologicznymi aspektami snu i w czasie rozmów kuluarowych w przerwach i po zakończeniu obrad zdecydowano o konieczności kontynuowania spotkań poświęconych współczesnej somnologii.
Anna Brzecka, Maria Ejma